آيا صدقه دادن و بخشش كردن تنها جنبه مالي و مادي د ارد يا انسان ميتواند به اشكال ديگر نيز بخشش كند؟
براي پاسخ به اين سوال ابتدا به حديثي زيبا از امام حسين(عليه السلام) اشاره ميكنيم كه فرمودند:
"بخشندهترين مردم كسي است كه به آن كه چشم اميد به او نبسته بخشش كند۱".
اما حال ببينم در كلام رسول خدا و ائمه(عليه السلام) چه كارهايي صدقه محسوب ميشوند؟
پيامبر خدا(صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) در اين باره ميفرمايند: " بر هر مسلماني است كه هر روز صدقه بدهد. عرض شد: چه كسي توان اين كار را دارد؟ حضرت فرمود: برداشتن چيزهاي آسيب رسان از سر راه، صدقه است؛ نشان دادن راه به ديگري، صدقه است، عيادت از بيمار، صدقه است، امر به معروف، صدقه است، نهي از منكر، صدقه است و جواب سلام را دادن، صدقه است ۲".
آن حضرت در جايي ديگر خودداري از بدي، را صدقه ميدانند و ميفرمايند: "هر كار نيكي، صدقه است۳".
پيامبر خدا(صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) همچنين فرمودند: "زبانت را نگهدار؛ زيرا اين كار صدقهاي است كه براي خودت ميدهي۴".
امام صادق(عليه السلام) نيز در تشريح ويژگي صدقهاي كه مورد رضايت خداوند است ميفرمايند: "صدقهاي كه خدا آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح ميان مردم، هرگاه رابطه شان تيره شد و نزديك كردن آنها به يكديگر، هرگاه از هم دور شدند۵".
ايشان همچنين ميفرمايند: "فهماندن سخن به ناشنوا، بي آن كه از اين كار به ستوه آيي، صدقهاي گواراست۶".
منابع
۱- كشف الغمّه: ۲ / ۲۴۲ منتخب ميزان الحكمة: ۱۲۲
۲- بحار الأنوار: ۷۵ / ۵۰ / ۴ منتخب ميزان الحكمة: ۳۱۸
۳- الخصال: ۱۳۴ / ۱۴۵ منتخب ميزان الحكمة: ۳۱۸
۴- الكافي: ۲ / ۱۱۴ / ۷ منتخب ميزان الحكمة: ۳۱۸
۵- الكافي: ۲ / ۲۰۹ / ۱ منتخب ميزان الحكمة: ۳۱۸
۶- بحار الأنوار: ۷۴ / ۳۸۸ / ۱ منتخب ميزان الحكمة: ۳۱۸
ايسنا